Uit een wetenschapstoets blijkt dat het wetsvoorstel planmatige aanpak onderwijshuisvesting geen recht doet aan de maatschappelijke opgave.
Niet realistisch
Het wetsvoorstel wekt de indruk dat het bijdraagt aan de bestuurlijke opgave: het realiseren van een ‘total cost of ownership’-benadering. Maar wetenschappers Prof. dr. mr. Renée van Schoonhoven en prof. dr. Tom Berkhout concluderen dat deze verwachting niet realistisch is. 
Appels en peren
De wetenschappers concluderen dat er met dit wetsvoorstel veel papierwerk wordt gevraagd onder het mom van “opgeschreven is opgelost”. De IHP’s en de MJOP’s die met dit wetsvoorstel verplicht worden gemaakt gaan echter leiden tot niet eenduidige data: het wordt appels met peren vergelijken. Aggregatie van data en benchmarking zal hierdoor moeizaam zo niet onmogelijk zijn en zal zowel gemeenten als het ministerie veel tijd kosten.
Vraagtekens bij opheffen investeringsverbod
Ook bij het opheffen van het investeringsverbod worden vraagtekens gezet. Het is onduidelijk hoe het gaat bijdragen aan de ‘total cost of ownership’, aangezien de vermogenspositie van schoolbesturen divers is - sommigen zullen slechts weinig in te brengen hebben. Er staat geen instrument tegenover waarmee wordt gestimuleerd de donatie uit het gemeentefonds van onderwijshuisvesting werkelijk daarvoor in te zetten.
Tevens wordt gesteld dat uit het opheffen van het investeringsverbod in het VO, nog niet de conclusie kan worden getrokken dat dit een positief effect heeft gehad.
Daarop volgend stellen zij in de toets dat voor de realisatie van een ´total cost of ownership´ een keuze zal moeten worden gemaakt: de integrale verantwoordelijkheid voor realisatie én onderhoud moet worden (her)belegd bij óf gemeenten óf schoolbesturen.
Voorbij de context
De wetenschapstoets laat zien dat het wetsvoorstel op meerdere punten voorbijgaat aan de context van de maatregelen. Zo ontbreekt aandacht voor de diversiteit in gemeentelijke huisvestingsportefeuilles, en is onduidelijk hoe de verplichting tot IHP’s en MJOP’s werkt bij (gedeeltelijke) doordecentralisatie. Ook is niet helder hoe MJOP’s zich verhouden tot de Richtlijn Jaarverslag Onderwijs, of hoe IHP’s en MJOP’s op elkaar moeten aansluiten. Tot slot ontbreekt een antwoord op de vraag wat er een nieuwe door het Rijk bekostigde speler wordt geïntroduceerd: moet het IHP dan opnieuw worden opgesteld, met gevolgen voor het MJOP?
Meedoen? Heel fijn!Als partner van Bouwstenen nemen we je graag mee in het gesprek en mogelijke vervolgstappen. Word partner en sluit je als school of gemeente aan bij ons netwerk onderwijshuisvesters. |
|
Meer informatie
- Wetsbehandeling: Planmatige en doelmatige aanpakonderwijshuisvesting
- Wetenschapstoets (Prof. Schoonhoven en Berkhout, april 2025)
- Brief: Vervolg op rondetafelgesprek (Bouwstenen, april 2025)
- Rondetafelgesprek: TK-Commissie OCW (17 maart 2025)
- Bericht: Onderwijshuisvesting ook taak Rijk (Bouwstenen, maart 2025)
- Position paper: Regeren is vooruitzien (Bouwstenen, maart 2025)
