Arnhem

Ambitie

Ambitie van de gemeente Arnhem is om in 2050 energieneutraal te zijn.

Aanpak

Door de tijd heen zijn daarvoor de volgende activiteiten verricht en lessen geleerd:

 

2014

Coalitieakkoord 2014-2018: Alle energiebesparende maatregelen die zichzelf terugverdienen worden in gang gezet. De opbrengst wordt ingezet voor verdere verduurzaming van de gemeentelijke organisatie. Hieruit volgt een bestuursopdracht om een verkenning te doen.

 

2014-2015

Programma New energy made in [Arnhem] met als ambitie energieneutraliteit in 2050. Programma op hoofdlijnen is aanzet om samenwerking met beleidsafdelingen op gang te brengen.

 

Onderzoek (extern) naar de mogelijkheden om gemeentelijk vastgoed structureel te verduurzamen, inclusief financieringsmogelijkheden aan de hand van een pilot onder 5 panden. Hierdoor krijgt de gemeente beter zicht op de maatregelen die in te passen zijn in het MJOP, maar bouwt deze kennis door uitbesteding niet zelf op.

 

2015

Uitwerking van de maatregelen in een businesscase voor een sporthal door een extern bureau. Blijkt niet handig om uit handen te geven.

 

2016

Licht opgestoken bij enkele voortvarende gemeenten uit het Bouwstenen-netwerk. Lessen: 

• bepaal tussendoelen en een kernportefeuille

• start meteen met monitoring

• om afspraken met gebruikers te kunnen maken, heb je toegang tot gebruiksgegevens nodig

• een ambitieuze wethouder helpt; vooral als én vastgoed én duurzaamheid én financiën bij elkaar zitten

• communiceer over wat je concreet doet

 

2017

Kernportefeuille benoemd (21 panden met grootste verbruik: 30% van elektra en 70% van gas). Tussenstappen geformuleerd (doelen 2030). Investeringen voor maatregelen die zich op termijn terugverdienen komen moeilijk van de grond (kip-ei verhaal). Het beschikbare geld in het kader van het onderhoud (MJOP) wordt maximaal ingezet.

 

Openbaar maken van de energielabels van openbare gebouwen. Is wettelijk verplicht, maar toch een hele klus.

 

Plan gemaakt om in stadhuis een monitor op te hangen. Dat is niet gelukt. 

 

Globaal maatregelenpakket voor kernportefeuille geformuleerd: € 1,4 miljoen investeren, gemiddeld over 10 jaar, met variatie in terugverdien-percentage (grotendeels uit bestaand MJOP). De raad wil versnellen naar 5 jaar, maar dat lukt niet. Les: Geld is belangrijk voor de uitvoering, maar met de extra investeringsruimte heb je nog geen concreet plan.

 

2018

De gemeente gaat met de hele organisatie meedoen met CO2-prestatieladder; een interessante voortgangsmeting in breder verband.

 

Motie gemeenteraad: 'het goede voorbeeld geven' - zonnepanelen op stadhuis. Dit is in recordtijd gerealiseerd maar vooral symbolisch.

 

Nieuw coalitieakkoord: extra geld voor verduurzaming vastgoed; € 8 ton per jaar met als voorwaarde dat het zichzelf volledig moet terugverdienen. Dit helpt niet om uit de kip-ei situatie te komen.

 

2018-2019

Centraliseren energiebeheer gemeentelijke accommodaties bij de vastgoedafdeling. Dit leidt ertoe dat de focus veranderd; van factuur naar verbruik. Belangrijke verandering.

 

Eerste contract met Kenter - meetbedrijf - voor gebruiksgegevens. Dit is later doorgezet naar 100 objecten. Deze informatie is noodzakelijke maar kost extra geld en vereist afspraken met huurders/gebruikers. In Arnhem zijn deze vastgelegd in allonges.

 

2019

Voorbeeld-project in Bouwstenen-verband over de Informatieplicht Wet Milieubeheer samen met Carmel college en Facilicom. Er blijken 40 objecten informatieplichtig. Veel van geleerd. De meeste maatregelen zitten in het gewone werk. Inzet trainee heeft versnelling gegeven.  

 

Kennismaking met instrument CFP Green Buildings, om scenario's door te rekenen op basis van gebouwspecificaties. Instrument is goed hanteerbaar maar zelf doen kost tijd.

 

Wethouder steunt Bouwstenen-voorstel tot openbaar maken feitelijk energiegebruik (zie ook blz. 15 van Bouwstenen-publicatie In Control 2019).

 

2020

Ambtelijk besluit om door te gaan met CFP als instrument; gaan het zelf doen en passen alles in het MJOP. De basis is de verplichting uit de Wet Milieubeheer (dus periode is 5 jaar), en zoveel mogelijk LED en zonnepanelen omdat die zichzelf terugverdienen (= financiële restrictie).  

 

Anticyclisch investeren/herstel agenda coronacrisis geeft ruimte om budget voor gemeentewerf aan te vragen. Les: Belangrijk om alert te zijn op kansen; een situatie die weinig speelruimte/afhankelijkheid creëert. 

 

2021

Noodzaak monitoring