"Het stroomnetwerk in Nederland zit vol. Tijd voor een crisisaanpak" zegt Petra Heesterbeek, afdelingshoofd maatschappelijk vastgoed in ‘s Hertogenbosch.
Vijf tot tien jaar wachten
Netcongestie? Petra loopt er in haar gemeente keihard tegenaan. "Inmiddels loopt op heel veel plekken in Nederland stroomvoorziening vast, ook bij ons. Om dit probleem op te lossen wordt in een brief die we als gemeente recent hebben ontvangen een termijn tussen de 5 en 10 jaar genoemd. Ondertussen geen nieuwe aansluitingen, geen verzwaringen. Met alle gevolgen van dien voor burgers, bedrijven en de energietransitie. Van het gas af? Nu 'even' niet. Wat dan wel?
Minder energie en "off the grid"
Een deel van de elektriciteitsvraag komt voort uit de energietransitie zelf; meer warmtepompen, meer elektrische auto’s en meer zonnecellen. Allemaal om het gebruik van fossiele brandstof te beperken. Oplossing daarvoor is het stroomverbruik te beperken. Denk aan nodeloos draaiende pompen, oude installaties, routers en voedingen die permanent aan staan. Voorbeelden van off the grid maatschappelijk vastgoed hebben we nog niet gezien. Wel een pleidooi van Desiree Meulenbroek om te zoeken naar low tech duurzaamheidsoplossingen waarvoor geen energie nodig is, zonnepanelen gekoppeld aan laadpalen voor elektrische auto’s en slimme meet en regeltechniek.
Opslag in (buurt)batterij
Om het net in de rode, oranje en gele gebieden op de kaart niet verder te belasten kan de energie worden opgeslagen in een (buurt)batterij. Dat is ook een optie voor maatschappelijke organisaties. Inmiddels is daar op verschillende plekken ervaring mee opgedaan. Meest recente project is de stadsbatterij in Den Haag. In een handreiking beschrijven ze waarom ze het doen, wat ze doen, voor welke batterij ze hebben gekozen, hoe groot het ding is en wat het kost.
Zelf (onderling) regelen
Optie is ook om onderling energie uit te ruilen, zonder het net te belasten, zoals bijvoorbeeld de intentie bij EnergieRijk Den Haag. Recent hebben ook 7 Brabantse gemeenten het heft in eigen handen genomen met een Publiek Ontwikkelbedrijf, dat zelf wind- en zonne-energie gaat opwekken en verdelen. Zo kunnen ze het tempo in de energietransitie hoog houden. Ook Parkstad Limburg start een eigen energiebedrijf.
Voorrang voor maatschappelijke activiteiten
De Autoriteit Consument & Markt (ACM) wil dat projecten die helpen om filevorming op het net op te lossen en projecten die bijdragen aan belangrijke maatschappelijke doelen zoals veiligheid, gezondheidszorg, woningbouw, onderwijs en duurzaamheid voorrang krijgen bij nieuwe aansluitingen. Daarvoor heeft ze een prioriteringskader opgesteld waarop tot 5 oktober 2023 kan worden gereageerd.
En nog meer (ruimtelijke) oplossingen
Ook netbeheerders zoeken naar oplossingen. Zo heeft Enexis een handreiking uitgebracht met allerlei maatregelen. Hoe dan ook is voor veel van deze maatregelen een forse investering nodig en vaak ook ruimte. Ruimte voor zonnepanelen, windmolens, transformatiehuisjes, batterijen en warmteopslag.
Meedoen? Dat kanLaat je mening horen bij de AMC over de prioritering maatschappelijke projecten en deel die ook met ons via onderstaande reactieknop of nieuws@bouwstenen.nl. Ook leuk; Sluit je aan bij Bouwstenen. Dan helpen we elkaar vooruit en dat scheelt ook nog eens tijd. |
 |
Meer informatie
- Webinfo: Ervaring met buurtbaterijen (Bouwstenen)
- Impressie: Verduurzamen slim en eenvoudig (Bouwstenen, april 2023)
- Bericht: Over Energie Rijk Den Haag (Bouwstenen, 2019)
- Persbericht: Publiek ontwikkelbedrijf (Regio hart van Brabant)
- Bericht: Parkstad Limburg begint eigen energiebedrijf
- Ontwerp codebesluit: Prioriteringsruimte transportverzoeken (ACM)
- Bericht: Uitdagingen voor lokale stroomnet: dit kunnen gemeenten doen volgens VNG (2023)
- Handreiking: Transportcapaciteit oplossingsrichtingen (Enexis, juli 2021)
