Arbeidsmarktkrapte? Dit is onze troef!

“In onze branche kunnen mensen echt impact maken, precies wat veel mensen willen. Gebruik dat en durf te denken vanuit mensen in plaats van in functies. En we kunnen ons meer richten op interne doorstroom in plaats van dat we iedereen op zijn plek proberen te houden. ” Dat is de boodschap van Jorien Zoon, Lotte Jonk en Renee Petiet, sprekers tijdens het webinar op 2 juli 2025.

Vaardigheden boven diploma’s

“We staan aan de vooravond van een grote uitstroom”, waarschuwt Eveline van Leeuwen, programmamaker Veranderende Arbeidsmarkt bij A&O fonds Gemeenten. “Door vergrijzing én arbeidsmarktkrapte neemt de druk op de huidige medewerkers verder toe.” Haar advies: kijk anders naar mensen. “We denken nu nog veel in functies, diploma’s en ervaring in de publieke sector. Maar dat is niet houdbaar. We moeten selecteren op vaardigheden en motivatie – en vooral ook investeren in de mensen die we al hebben.”

Dat vraagt ook om een cultuurverandering binnen gemeenten. “Want wie alleen werft, zonder aandacht voor behoud, blijft dweilen met de kraan open. Kijk goed naar de talenten die al in huis zijn en laat ze doorgroeien naar de rollen van de toekomst,” zegt Eveline.

Doorstroom is een kans

“Van baan naar loopbaan binnen de organisatie,” zegt Fieke Jenneskens, coördinator team loopbaan & mobiliteit bij de gemeente Den Haag. “Natuurlijk wil je goede collega’s houden binnen je dienst, maar liever door ontwikkelen binnen de gemeente dan dat ze helemaal vertrekken. Mijn missie is om het gesprek over loopbaanontwikkeling vanzelfsprekend te maken.”

Kleine acties, groot effect

Doorstroom kan een vanzelfsprekend gegeven zijn binnen een organisatie. Daarom is het van belang om dit al zodra medewerkers in dienst komen onder de aandacht te brengen. Het loopbaancentrum van de gemeente Den Haag is daarom al op de introductiedag voor nieuwe medewerkers aanwezig om meer uitleg te geven aan geïnteresseerden.

Uiteraard moet je ook een organisatie zijn waarin nieuwe medewerkers willen doorstromen. Een goede onboarding zorgt voor een hogere medewerkersbetrokkenheid. Leidinggevenden spelen hierin een sleutelrol. En dat hoeft niet ingewikkeld te zijn, benadrukken Jorien Zoon en Lotte Jonk, ook van de gemeente Den Haag. “Bij ons adviseren we om in de eerste week samen te lunchen, en na 30, 60 en 90 dagen een persoonlijk voortgangsgesprek te voeren. Klinkt eenvoudig, maar het gebeurt vaak niet. Terwijl onderzoek laat zien dat dit juist veel uitval voorkomt.”

Laat het echte verhaal zien

Patricia Honcoop, Programmamaker Onderzoek bij A&O fonds, belicht het dubbele beeld dat jongeren hebben van gemeenten. “Aan de ene kant zien ze ons als plek voor maatschappelijk betrokken werk. Aan de andere kant leeft het idee van bureaucratie en traagheid. Dat imago beïnvloedt of mensen solliciteren – of afhaken.” Het is slim om de deuren van je gemeentehuis open te zetten – zo laat je zien wat werken bij de gemeente écht inhoudt.

Hans Besseling, Teamleider Interim Management bij de gemeente Dordrecht, sluit zich daarbij aan: “Laat mensen vertellen waarom hun werk ertoe doet. Niet alleen wat ze leuk vinden, maar wat ze echt belangrijk vinden.”

Denk in betekenis, niet in eisen

"Overal zie je het staan: ‘Wij zoeken collega’s!’ Of, iets populairder: ‘Wij zoeken jou!’ Maar wat zeg je dan eigenlijk?”, vraagt Renée Petiet zich af. Als ervaren recruiter en specialist in employer branding weet ze als geen ander hoe je mensen kunt raken. “De meeste vacatureteksten draaien om wat een organisatie wil, maar niet om wat de sollicitant belangrijk vindt. En daar zit juist onze kracht: mensen die impact willen maken, voelen zich aangesproken als zij maatschappelijk echt iets mogen betekenen. Daar kunnen we gebruik van maken in het maatschappelijk vastgoed.”

Nooit van gehoord

Zelf had Renée nog nooit van maatschappelijk vastgoed gehoord voordat ze bij Bouwstenen aan de slag ging. “En ik niet alleen. Dat betekent dat we kansen laten liggen. Zeker bij jongere generaties zoals Gen Z en millennials. Zij zoeken geen baan om geld te verdienen, maar om iets bij te dragen. Geef ze dat verhaal. Laat zien hoe hun werk ertoe doet – in vacatureteksten, loopbaangesprekken en interne communicatie. Want mensen die hun werk zinvol vinden, zijn gemotiveerder én blijven langer.”

Van eisenlijst naar uitnodiging

Dat het anders kan, laat de gemeente Den Haag zien. Daar staat in een vacature: ‘Wil jij bijdragen aan de groei, vernieuwing én strategie van Den Haag?’ In plaats van: ‘Ben je een gedreven professional die communicatief vaardig is?’ Een groot verschil, zegt Renée. “Dat eerste spreekt mensen aan op hun waarden. Dat tweede is een eisenlijst. Het maakt een vacature aantrekkelijker als je laat zien wat hun werk bijdraagt.”