LinkedInYouTubeTwitter

Beheer MFA's en brede scholen

scholenBewoners, gemeenten, corporaties, scholen, welijnsorganisaties en marktpartijen hebben allemaal goede papieren om het beheer van MFA's en brede scholen op zich te nemen. Ze hebben andere belangen en andere kwaliteiten, maar de een doet het niet per definitie beter of slechter dan de ander.

 

 

 

 

Wie de beste beheerder is, hangt af van de plaatselijke situatie en de keuzes van de vastgoedeigenaar. Dat is de hoofdlijn van de bijeenkomst in MFC de Fonkel in Helmond op 14 januari 2011 over het beheer van MFA's en brede scholen. 

 

De dag was georganiseerd in het kader van het 'Ontwikkelprogramma Bewonersbeheer'. 's Morgens ging het vooral over bewonersbeheer, in de middag over het beheer door anderen en de vergelijking met elkaar. Er waren ruim 35 mensen vanuit uiteenlopende organisaties aanwezig. Een goed gezelschap om het beheer vanuit verschillende posities en ervaringen te vergelijken. 

 

Beoordelingskader

 

Centrale vraag deze dag was; wie is de beste beheerder? Wie pakt welke rol in het beheer en de exploitatie van buurtcentra en brede scholen? En hoe kom je tot een goede rolverdeling met:

  • voldoende kwaliteit (goed beheer);
  • tegen de laagst mogelijke prijs (financieel rendement);
  • terwijl ook sociale doelen worden bereikt (maatschappelijk rendement);
  • en een zo groot mogelijke betrokkenheid van de eindgebruiker (bewoners, ouders, leerlingen);
  • met acceptabele risico's;
  • en voldoende continuïteit.

Ingrid de Moel, initatiefnemer van het programma, vertelde in het kort iets over de verschillende rollen in het beheer en de praktische invulling daarvan bij verschillende voorbeelden in het land. Voorbeelden met een ondernemend bewonersbestuur waarbij de dagelijkse leiding in handen is van een inhuurkracht, een uitbater of iemand op de loonlijst en waarbij veel bewoners betrokken zijn bij de uitvoering. Een werkbaar model voor de wat grotere locaties. Het functioneert zo in De Pelikaan in Krommenie (stedelijk), Ons Huis in Sint Anna-parochie (platteland), het filmtheater in Hilversum en op andere plekken. Sinds kort ook in De Fonkel in Helmond.  

 

Voor de presentatie van Ingrid de Moel klikt u hier

 

Stoer bewonersbestuur

 

De Fonkel is een nieuwe en grote accommodatie in het centrum van Helmond met een wijkhuis, brede school, peuterspeelzaal, kinderopvang, cursus en vergaderruimten, leskeuken, spreekkamers, crearuimte, computerlokaal, gymzaal, garage, speelplein, theaterzaal, personeelsruimte en receptie. Sinds 1 januari 2011 beheren de bewoners alle gemeenschappelijke ruimten. Uit het interview met de betrokkenen (Otto Spierings, Jan Terbeek, Marcel Rijt; respectievelijk kwartiermaker, bestuurder, schooldirecteur en beheerder) blijkt dat het commitment om het zo te doen er vanaf het begin was, bij alle partijen. Een citaat van schooldirecteur Marcel Rijt: "Wij wilden liever met het onderwijs bezig. Toch was het nog een hele toer om het voor elkaar te krijgen. Bewoners hebben geen natuurlijke plek aan tafel als het om het beheer gaat. Je moet als bewonersbestuur dan stevig in je schoenen staan en stug volhouden. Ze weten zelf ook nog niet zo goed waar ze aan beginnen, welke huur ze straks aan de gemeente moeten betalen, maar ze gaan het doen. We hebben hier te maken met een stoer bestuur."

 

Groen, gele buurt

 

Gert Jan Hagen van Smart Agent laat aan de hand van een leefstijlenbenadering zien hoe de buurt van de Fonkel er uitziet; groen en geel. Woorden als gezelligheid en samenzijn voeren hier de boventoon. In het verhaal herkennen we de woorden van de betrokkenen van de Fonkel. Waarom komen mensen hier vrijwilligerswerk doen? Voor de gezelligheid,  een praatje, contact, wij doen het samen. Het bestuur kent de buurt goed en weet er goed bij aan te sluiten. In andere buurten zou een andere benadering nodig zijn. De vraag rijst: loop je niet het risico dat je teveel in vakjes gaat werken? Antwoord Gert Jan: "Je moet je eigen verstand niet uitsluiten".  In Helmond hebben ze blijkbaar de goede mix te pakken. In het gebouw loopt jong en oud, autochtoon en allochtoon, van alles door elkaar. Partijen zijn meteen weer bijgepraat.

 

Voor de presentatie van Gert Jan Hagen klikt u hier

 

Professionele aanpak door gemeente

Martin Peters licht toe hoe het in beheer hebben van maatschappelijk vastgoed in de gemeente Nijmegen is georganiseerd. Daar doet de gemeente het zelf. De afdeling Vastgoed beheert meerdere panden. Bewoners zijn betrokken bij het opstellen van het programma van eisen en progamma-beheer, maar op een enkele vrijwilliger na, niet bij het operationele beheer. Met de kwaliteit, risicobeheersing en continuïteit zit het goed. Omdat de uitvoering volledig door beroepskrachten wordt gedaan, hangt er een stevig prijskaartje aan. Wat betreft de sociale kant zit de gemeente er altijd tussen. Het functioneert goed, is een goed werkend model, maar ook een keuze. De overheid regelt het voor u.

 

Voor de presentatie van Martin Peters klikt u hier

 

Corporaties kunnen het ook

Als tweede mogelijke 'andere' beheerder laat een woningcorporatie zien waarom zij de beste beheerder is. Carolien van der Velden vertelt hoe Woonstichting Leyakkers het in Goirle doet. Vergelijkbaar verhaal als gemeente Nijmegen. Kwaliteit met en prijskaartje, ditmaal door een corporatie betaalt uit oogpunt van leefbaarheid. De huismeester legt de verbinding met de buurt. Deze optie zorgt voor een beetje gemor onder de aanwezigen. Men vraagt zich af: moet een corporatie dit doen? En haal je er zo meerwaarde uit?

 

Dan doet de school het wel

Daarna vertelt Ronald Kruijsman over het beheer van grote MFA's in Amsterdam. Hij brengt daarbij een aantal nieuwe punten in. De school doet een deel van het beheer, namelijk tijdens schooltijden.  's Avonds moeten anderen het maar doen. De school doet het beheer eigenlijk uit noodzaak. Het liep niet goed, dus besloten ze het zelf te doen. Het beheer gebruiken ze ook gelijk voor onderwijsdoelen. Ze hebben een keuken en bieden de leerlingen eten tussen de middag. Ze gebruiken de catering als leermiddel voor hun eigen leerlingen, maar ook voor een ROC in de buurt: die verzorgen de maaltijd met producten uit de buurt. Ook een vorm van binding en betrokkenheid.

 

Welzijn volgend

Er zijn enkele situaties bekend waar een welzijsinstelling de rol van exploitant op zich heeft genomen.  In de meeste gevallen zien we ze vooral in een uitvoerende rol.  Zo ook in de Fonkel. De hoofdbeheerder is formeel in dienst bij een welzijninstelling maar wordt door het bewonersbestuur ingehuurd. Ook bij De Pelikaan in Krommenie is dit het geval.    

 

Commerciele partij met sociale meerwaarde

Helaas was Henri Molenaar, werkzaam bij de Brabantse Cultuur Groep als exploitant van verschillende accommodaties, wegens ziekte niet in staat om namens de marktpartijen te laten zien dat zij de beste beheerder zijn. Maar Ingrid de Moel wist te vertellen dat zij een constructie hebben waarbij ze het expoitatierisico geheel of gedeeltelijk op zich nemen. Hierbij worden ze aangestuurd door de opdrachtgever met meer of minder ondernemersschap erin. Bewonersbetrokkenheid kan daarin een plek krijgen. Henri is dit gewend. Ingrid kende ook nog een voorbeeld in Friesland waar bewonersbeheer en een commerciele exploitatie goed samen gaan.

 

Kritische blik

Uiteindelijk kwamen enkele genodigde 'critical friends' aan het woord. Het waren Wichert Eikelenboom (algemeen directeur van 8 scholen in Leusden), Jan Hoek (raadslid Amsterdam) en Marc van Leent (Wijkplaats). 

Van de gedachte dat bewoners niet voor continuïteit kunnen zorgen moeten we voor eens en voor altijd vanaf. Marc van Leent noemt zijn vroegere studentenbestuur als voorbeeld; een bestuur met snel wisselende samenstelling maar altijd continuïteit. Tegen Jan Hoek werd destijds gezegd dat hij als gemeentebestuurder maar kort zou zitten en uiteindelijk heeft hij acht jaar gezeten en anderen zien komen en gaan. Bewoners brengen meer continuïteit in de contacten en binding met de buurt dan professionals kunnen waarmaken.

 

Vervolg

 

De slotbijeenkomst in het kader van het ontwikkelprogramma heeft plaatsgevonden op 27 januari 2011. Komende maand worden de resultaten (bevindingen uit de bezoeken, de cases, de exploitatie-analyses en de aanzetten voor nieuwe tools) samengebracht in een handreiking voor een ondernemeingsplan met bewonersbeheer.

 

Geschreven door:

-          Arine van der Peut (student)

-          Ingrid de Moel (initiatiefnemer ontwikkelprogramma Bewonersbeheer)

 

 

Reactie toevoegen

Plain text

  • Geen HTML toegestaan.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
CAPTCHA Deze vraag is om te controleren dat u een mens bent, om geautomatiseerde invoer (spam) te voorkomen.